Gisteren was het 475 jaar geleden dat de Schmalkaldische oorlog begon. Vandaar dat ZeitZeichen hier de aandacht op vestigde. Deze oorlog werd aangegaan door Karel de Vijfde op 20 juli 1546. Het
zou een religieuze oorlog zijn geweest van de katholieken tegen de lutheranen, waar
we de laatsten nu protestanten zouden noemen, echter in werkelijkheid
was het een oorlog die (zoals gewoonlijk) ging om geld en macht….
Eén en
ander vestigt nog eens de aandacht op Willem van Oranje, die de
protestanten in Nederland ter zijde zou staan tijdens de Tachtigjarige Oorlog, echter het is maar
zeer de vraag of deze keuze werd ingegeven door geloof of door het
winnen van macht (en daarmee geld). Bovendien werd het veel protestanten in aanloop naar de Schmalkaldische oorlog te heet onder de voeten en was men na de Schmalkaldische Oorlog als protestant niet echt veilig in Duitsland. Wellicht dat dit de reden was waarom Willem van Oranje, die protestants werd opgevoed door zijn moeder, zich in 1544 bekeerde tot het rk geloof….. Opvallend dat men in Nederland op
de scholen geen aandacht schonk aan de Schmalkaldische Oorlog, maar wel overdreven
veel aandacht geeft aan de Tachtigjarige Oorlog (althans in de 60er en 70er jaren van de vorige eeuw), terwijl je kan stellen
dat de Oranjes* door de Schmalkaldische Oorlog aangeschoten wild waren
in Duitsland……
Nogmaals: ik heb het in het voorgaande over het protestantse onderwijs in de 60er en 70er jaren van de vorige
eeuw, heb geen idee of men nu wel de aandacht vestigt op de Schmalkaldische Oorlog in het basis en voortgezet onderwijs. Logisch dat men er eerder geen aandacht aan schonk, immers destijds werd Willem van
Oranje voorgesteld als een soort van heilige (in het protestantse onderwijs) en deze voorstelling zou te lijden
hebben gehad bij het onderwijs over de Schmalkaldische Oorlog……
Een oorlog waar eigenlijk de aanloop van 15 jaar tot die oorlog veel
belangrijker was (en is) dan de oorlog zelf, die duurde tot 23 mei 1547, toen
de belangrijkste protestantse Duitse vorsten werden verslagen…….. Keizer Karel de
Vijfde van ‘Het Heilige Roomse Rijk’ zou in eerste instantie niet
tegen de lutheranen zijn geweest, wat als één van de redenen wordt genoemd dat de aanloop naar deze oorlog 15 jaar duurde…….. Al zijn veel geschiedkundigen het daar niet mee eens.
Hier
een toevoeging (op 1 augustus 2021) van Engelbert Valstar, had ik
eerder moeten plaatsen, maar vanwege mijn gezondheid ontgaat me nog
steeds het e.e.a. en vergeet ik veel:
Willem
van Oranje heeft in en om Orange als ‘Katholiek’ ook protestanten
berecht. De vraag is wanneer dat precies was. In de Nederlanden kon en
moest hij weer protestant zijn en kon hij misschien wel meer worden/zijn
: Prins dus. De geloofsbeleving/tolerantie was niet geheel consistent.
Bedenk ook dat zijn zoon aan het Spaanse hof werd opgevoed en nadat W v.
Oranje hier de leiding had zag hij deze niet meer terug. Bedenk dat het
bij Karel de Vijfde niet anders was feitelijk: bij zijn nieuwe Spaanse
paleis kwam ook een groot bordeel. Over Maurits als moordenaar van
Oldenbarnevelt hebben we het dan nog niet, etc.
20.
Juli 1546 – Beginn des Schmalkaldischen Krieges
Katholisch
oder lutheranisch? Das ist im Reich Karls V. mehr als eine
Glaubenssache. Es geht um Geld und Macht – ein Konflikt, der zum
ersten Religionskrieg auf deutschem Boden führt.
Beginn des
Schmalkaldischen Kriegs (am 20.07.1546)
WDR ZeitZeichen.
20.07.2021. 14:44 Min.. Verfügbar bis 21.07.2099. WDR 5.
Kaiser Karl V. ist der
mächtigste Mann der Welt. Er herrscht über weite Teile Europas und
Amerikas in einem Reich, “in
dem die Sonne nie untergeht“.
Aber dieses Reich ist in Gefahr: Der katholische Glauben wird durch
Reformatoren wie Martin Luther in Frage gestellt. Und damit droht das
Band zu zerreißen, das die Untertanen im riesigen Habsburger Reich
eint.
Ein
Pakt gegen den Kaiser
Luthers Thesen finden
Anklang, vor allem bei den mächtigen Fürsten in Deutschland. Für
sie ist die Hinwendung zum Protestantismus nicht nur eine
Glaubensfrage, es ist die Chance, ihre Position auf Kosten des
Kaisers zu stärken. Ihnen ist klar, dass Karl das nicht hinnehmen
würde. Deswegen gründen Grafen, Herzöge, Reichs- und Hansestädte
im hessischen Schmalkalden 1531 einen Bund – ein militärischer Pakt,
gerichtet gegen den Kaiser.
Der
Konflikt schwelt jahrelang
Es dauert 15 Jahre,
bis der Kaiser an einen Krieg denken kann. Er muss erst andere
Konflikte lösen, mit den Franzosen, Italienern und Osmanen. Ihm
fehlen auch Mittel und Männer für einen Krieg gegen die deutschen
Fürsten. Doch dann gibt der Papst Geld, katholische – und einige
protestantische – Fürsten stellen sich an seine Seite.
Der Schmalkaldische
Bund will nicht darauf warten, dass der Kaiser los schlägt, und
mobilisiert seine Truppen. Karl reagiert: Weil sie “schmählichen
Hochverrat an Kaiser und Reich”
begangen hätten, verhängt er am 20. Juli 1546 die Reichsacht gegen
Johann Friedrich von Sachsen und Philipp von Hessen. Die beiden
wichtigsten Führer des Bundes gelten von nun an im ganzen Reich als
rechtlos.
Die
Fürsten sind uneins
Es ist ein eher
symbolischer Akt. Entscheidender für den Verlauf des Krieges sind
die Übermacht der kaiserlichen Truppen und die Uneinigkeit der
Gegner. Im April 1547 werden die Protestanten in der Schlacht von
Mühlberg vernichtend geschlagen – kein Jahr nach Beginn des Krieges
ist er wieder vorbei. Aber weite Teile Süd- und Mitteldeutschlands
sind verwüstet, die Menschen von Seuchen, Plünderungen und
Belagerungen gezeichnet.
Ein
Sieg, kein Frieden
Karls Sieg über die
Protestanten ist nur von kurzer Dauer. Der Schmalkaldische Bund wird
zwar aufgelöst, die beiden Führer Johann Friedrich und Philipp
bleiben jahrelang Karls persönliche Gefangene. Aber die Fürsten im
Reich geben keine Ruhe, bis der Kaiser Zugeständnisse macht: “Cuius
regio, eius religio”
– “wessen
Land, dessen Glaube“.
Karl V. tritt 1555
desillusioniert zurück, die Einheit des Reiches und des Glaubens hat
er nicht wahren können. Der Konflikt um Glauben und Macht aber
schwelt weiter: Zwei Generationen später bricht der 30-Jährige
Krieg aus.
================================
* De huidige Oranjes zijn dat alleen in naam, in werkelijkheid hebben ze niets met de oorspronkelijke Oranjes van doen, niet voor niets ook dat ‘het huis van Oranje’, weigert mee te werken aan een DNA onderzoek, een vergelijkend onderzoek met de lichamelijke overschotten van de Oranjes in de Nieuwe Kerk van Delft…….. (voor dit onderzoek zou men de PCR test wel kunnen gebruiken, daar deze daarvoor is ontworpen en niet voor medische doeleinden, zoals de test op COVID-19!!)
Zie ook: ‘Hugo de Jonge: CDA
minister Volksgezondheid en vicepremier heeft naast de Coronacrisis tijd
zat dus nu ook voorzitter van het ‘spannende’ CDA‘ (16 juni 2020)
‘CDA: ‘de victorie begon in Alkmaar……..’ ha! ha! ha! ha! ha!‘ (11 november 2014)
‘Geschiedvervalsing verheerlijkt door ‘deskundigen…..’‘ (10 oktober 2014)
Demonstranten tegen terugtrekking van Turkije uit Istanbul-verdrag, niet zelden worden deelnemers later thuis opgepakt door de politie, niet vanwege geweldpleging, maar ‘gewoon omdat het kan…….’